ارزیابی عوامل کالبدی مؤثر بر الگوهای مصرف فرهنگی در مراکز خرید، مورد مطالعاتی: مراکز خرید پالادیوم، کوروش و تیراژه شهر تهران

در دهه‌های گذشته چیستی شهر وامدار مجموعه عوامل سرزمینی، ارتباطات هم‌پیوند و چندلایه میان عوامل سازنده‌ خود بوده است. درحالی‌که اکنون بخش مهمی از این چیستی به برخورداری یا عدم برخورداری از نشانه‌ها، کارکردها و کالبدها تقلیل پیدا کرده است. یکی از نتایج این تغییرات، شکل‌گیری روزافزون مراکز کارکردگرایانه مانند مراکز خرید است. مراکزی که به‌عنوان بستری برای رویدادهای مصرف‌گرایانه معرفی می‌شوند. شواهد حاکی از آن است که دگرگونی فرهنگی در کارکرد مراکز خرید به‌وجود آمده‌است که منجر به پیدایش گونه‌های جدیدی از مصرف فرهنگی‌ و درنتیجه تغییرات کالبدی در این مراکز شده‌است. لذا مقاله حاضر، بر اساس نگرش به‌دست آمده از پیشینه پژوهش‌های مرتبط با انتخاب سه مرکز خرید به مقایسه شاخص‌های مورد‌توجه در آن‌ها می‌پردازد. این پژوهش، از نظر هدف، کاربردی و از حیث ماهیت، توصیفی-تحلیلی است. جمع‌آوری داده‌های نظری به‌صورت اسنادی-کتابخانه‌ای و داده‌های میدانی با ابزار مشاهده و پرسشنامه انجام گرفته‌است. بدین‌صورت‌که پس از مطالعه ادبیات نظری بحث مصرف فرهنگی، 21 معیار جهت سنجش موردهای مطالعاتی استخراج و در قالب ۱۰ عامل کالبدی موردبررسی قرار گرفت. همچنین اطلاعات مورد نیاز جهت سنجش نمونه‌ها با استفاده از روش مشاهده هدفمند به‌همراه تکمیل 300 پرسشنامه توسط مراجعه‌کنندگان به‌دست آمد و با استفاده از تکنیک داده‌کاوی در محیط نرم‌افزار IBM Spss Modeler مورد پردازش قرار‌گرفت. نتایج پژوهش حاکی از آن است که فرضیه مطرح‌شده درخصوص تأثیر عوامل کالبدی بر الگوهای مصرف، در بسیاری موارد می‌تواند فرآیند تغییرات را توضیح دهد، همچنین به نظر می‌رسد که مراکز خرید، بخشی از فرهنگ موقتی افرادی است که اوقات خود را در آنجا سپری می‌کنند و فضاها و مکان‌های موجود در آن‌ها، نه‌تنها بخش‌هایی از مصرف بوده، بلکه خود نیز مصرف می‌شوند